july_zx 发表于 2023-2-19 14:21:39

郑欣《三略》读书笔记

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-19 14:28 编辑

第二本精读开始了。

july_zx 发表于 2023-2-19 14:23:44

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-19 14:27 编辑


不当兵不做官的人读兵书有什么用处?这是每个参加兵书阅读的人需要回答的问题。

时下奸商多、奸官多、奸民多,一句话奸人多,而我们自己,则邪愚的多。生活变成了一场旷日持久的智慧测验;同时世间奸邪之术经久不衰,越来越昌盛,学习成了一场旷日持久的洗脑与反洗脑的较量;更加重要的是,当今国际世界,战云密布,文化战、心理战、经贸战、科技战、金融战、生化战、甚至热战甚嚣尘上,各种无底线无规则缺德失道蔓延天际,各种安全关切,成了生活的日常内容。安排阅读一些兵家经典,以备时需。在《鬼谷子》之后我们安排的兵家作品是黄石公的《三略》。
《三略》即策略、谋略、战略,此书简略不穷,但其意精明,虽未述全,但不失为兵家上乘之略,相对于《六韬》更精深、更全面。《三略》原称《黄石公三略》,是著名的中国古代军事著作。 此书侧重于从政治策略上阐明治国用兵的道理,不同于其他兵书。它是一部糅合了诸子各家的某些思想,专论战略的兵书。南宋晁公武称其:“论用兵机之妙、严明之决,军可以死易生,国可以存易亡。”北宋神宗元丰年间被当时武学必读书《武经七书》编入。

黄石公的作品我们已经读过《素书》。《黄石公三略》 分上略、中略、下略3个部分,共3800余字。与前代兵书不同,它是一部专论战略的兵书,尤其侧重阐述政略,这是该书的一个显著特点。它是我国古代第一部专讲战略的专著。《三略》的另一个特点,即是大量引用古代兵书《军谶》《军势》中的内容来表达自己的思想,共引用了700余字,占全书的1/6强。因而为后人保留了这两部已佚兵书的部分精华。结合对素书的理解,可见黄石公作品的特点是立足于整体的所谓“上帝视角”。


推荐导读读本:白云先生著 《先秦经典中的管理智慧(下)》 江苏人民出版社出版 ISBN 978-7-214-25228-9。可以使用各种版本的导读作品。
   http://lfxl.net/data/attachment/forum/202210/09/200851h4jjhhw8hhfcu1lw.png
本书阅读进度按照字数规划,大致每天100-200字,加上消化整理用时,共计安排两个月(8周)时间。2023年2月19日开始。参加者需要按照指定进度和分享要求完成分享作业(周为单位)和群内讨论,未完成作业或参加讨论者,按规则考核(每人交纳保证金每周20元共计160元):3次不按要求完成论坛分享和或内讨论,便取消继续参加的资格并扣除全部保证金不退还。每人收吵人口水钱每周20元,共计160元。两项共计320元。

july_zx 发表于 2023-2-19 14:32:41

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-19 21:46 编辑

第一周 (20230219-20230225)

第1天

一、原文抄写
    夫主将之法,务揽英雄之心,赏禄有功,通志于众。故与众同好,靡不成;与众同恶,靡不倾。治国安家,得人也;亡国破家,失人也。含气之类咸愿得其志。
    《军谶》 曰:“柔能制刚,弱能制强。”柔者,德也;刚者,贼也。弱者人之所助,强者怨之所攻。柔有所设,刚有所施;弱有所用,强有所加;兼此四者,而制其宜。

二、本义查字
1.主:“主”是“柱”的本字。主,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804236203.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804952546.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804364007.png(较小的方榫插在较大的方孔中)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804154142.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804911640.png(木,房柱),表示凿出了方孔、可以榫接横梁的房柱。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804558533.png将方孔方榫的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804364007.png简化成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804854846.png。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804972047.png则将“木”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804987318.png省略成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804482754.png。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804531122.png误将简体甲骨文字形中表示“木”的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804482754.png写成“土”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804700060.png,导致“木”形消失。金文异体字https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804271807.png另造会义字,表示造屋https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804299608.png(“宀”)的柱梁https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804411759.png(“才”)。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804964721.png承续金文字形。造字本义:名词,支撑屋架的核心房柱,即顶梁柱。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804691716.png将篆文字形中顶端开口的柱形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804571390.png简写成“王”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105804780904.png,导致“柱”形消失。当“主”的“房柱”本义消失后,篆文再加“木”另造“柱”代替。
2.揽:覽,既是声旁也是形旁,表示俯视。攬,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330131452.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330736047.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/12/7/20211207034646473289.gif(手,抱持)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330455641.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330761573.png(俯视),表示抱着看。有的篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330785992.png将左右结构调整成上下结构。造字本义:动词,抱在怀里看。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330850456.png将篆文字形中的“手”https://www.vividict.com/Upload/2021/12/7/20211207034646473289.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330190933.png,将篆文字形中的“覽”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330761573.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330383536.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“揽”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330542434.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“覽”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330171091.png简化成“览”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104330647206.png。
3.通:用,既是声旁也是形旁,表示可使器物。通,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050135646.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050565549.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050616634.png(辵,行进)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050383825.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050270509.png(用,借代物用),表示物用来往,交流有无。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050520752.png误将甲骨文字形中的“用”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050270509.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050679923.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050190213.png误将甲骨文字形中的“用”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050270509.png写成“甬”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050243894.png。造字本义:动词,不同部落或聚邑彼此来往,交换物用。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050664455.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050421674.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050548957.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050243894.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111050908841.png。《说文解字》:通,直达。
4.靡:麻,既是声旁也是形旁,是“糜”的省略,表示分解、失去原形。靡,篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035650743405.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111203517097.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035657863020.gif(麻,即“糜”的省略,分解、失去原形)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111203235233.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035704580966.gif(非,即“菲”的省略,蕨类植物),表示失去原形的蕨类植物,即在风力作用下变形、葡伏的蕨类植物。造字本义:动词,茎干柔弱的蕨类植物在强风中变形,葡伏倒地。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035712402831.gif将篆文字形中的“麻”https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035657863020.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035719334830.gif,将篆文字形中的“非”https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035704580966.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/4/13/20210413035727636740.gif。古籍常“披靡”并用,表示强者所向无敌:“披”指迎面拨开、分开,比喻强势进攻的力量,将弱势防守的阵营,打得星散零落,从中辟出通道;“靡”指蕨类植物茎干柔弱,不堪一击,在风中变形,葡伏倒地。古籍也常“靡蓱”并用,比喻没有自主力的弱势小生命:“靡”指顺风葡伏的柔弱植物;“蓱”指随水漂流的无根植物。
5.咸:咸,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634499744.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634978559.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634799424.png(戌,大戈,杀戮武器)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634776638.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634780657.png(囗,聚邑),表示对城邑进行毁灭性杀戮。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634507295.png将甲骨文字形中的“戌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634799424.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634843736.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634294846.png将金文字形中的“戌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634843736.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634119471.png。造字本义:动词,毁邑屠城,全部消灭。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634745561.png将篆文字形中的“戌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634119471.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104634349772.png。古人称军队守城为“或”,称毁邑屠城为“咸”。《汉字简化方案》用“咸”代替合并“鹹”。《说文解字》:咸,全,都,详,尽。字形采用“口、戌”会义。戌,详尽。
6.德:彳,既是声旁也是形旁,是“得”的省略,表示获取、获得。德,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041257745545.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105837225440.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105837565378.png(彳,即“得”的省略,获取、获得)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105837866515.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041312417794.gif(直,正而不邪,正派),表示得之正直,获之坦荡。繁体甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041240894493.gif用“行”https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710110159217942.gif代替“彳”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105837565378.png。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041336410940.gif将甲骨文字形中的“直”https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041312417794.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041354584923.gif。繁体金文https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041406537278.gif加“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041413568390.gif,强调“获之坦荡、问心无愧”的含义。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041422113657.gif将金文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710111040240035.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710112334167420.gif,将金文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041413568390.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710112410276781.gif。造字本义:动词,正而不邪,行君子之道,即不狠不诈、不掠不盗、不强取苛求,坦然获得,无愧于心。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710105542901804.gif将篆文字形中的“彳”https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710105641705926.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710105554263876.gif,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710041605448899.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/7/10/20200710105604977998.gif。在道家思想中,“道”代表自然律,是道家世界观的核心;“德”代表顺应自然律的法则,是道家方法论的核心。古籍中“德”与“得”有时因同音而相互假借。《说文解字》:德,境界因善行而升华。
7.贼:則,既是声旁也是形旁,表示铭刻在青铜钟鼎上的律法、章程。賊,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023006255152.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111148391115.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023021560417.gif(戈,武器)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111148840670.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023037279479.gif(則,铭刻在青铜钟鼎上的律法、章程),表示武力行事,践踏律法。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023127445233.gif将金文字形中的“則”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023037279479.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023338168595.gif。造字本义:动词,军人依仗武力威胁,冒天下之大不韪,公然破坏道统或律法,篡夺政权。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023234447134.gif误将篆文字形“則”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023338168595.gif、“戈”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023901535037.gif会义的结构,写成“貝”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023539325552.gif、“戎”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023549917826.gif会义的结构。《汉字简化方案》中的简体楷书“贼”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111148184693.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“貝”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/4/20200304023539325552.gif简化成“贝”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111148504609.png。
8.设:設,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055117626385.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023520389200.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055124386105.gif(言,商议、谋划)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023520748644.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055133228660.gif(“役”的简写,战斗、作战),表示谋划作战。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055152899408.gif将金文字形中的“言”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055124386105.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055249988010.gif,将金文字形中的“役”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055133228660.gif写成“殳”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055256477640.gif。造字本义:动词,布署兵力,指挥战斗。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055305151733.gif将篆文字形中的“言”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055249988010.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055315635256.gif,将篆文字形中的“殳”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055256477640.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055346260114.gif。《汉字简化方案》中的简体楷书“设”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023520164948.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“言”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/1/20200401055315635256.gif简化成“讠”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023520708860.png。《说文解字》:设,布置、陈列。字形采用“言”作边旁,采用“殳”作声旁。殳,表示役使人。
9.施:也,既是声旁也是形旁,与“它”同源,是“蛇”的省略,表示蜿蜒蠕动。施,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625240283.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625944500.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625242256.png(㫃,是“旗”的本字,飘扬的军旗)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625492626.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625948884.png(也,即“蛇”的省略,蜿蜒蠕动),比喻军旗在风中旖旎飘动。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625589218.png将金文字形中的“㫃”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625242256.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625140385.png,即误将金文字形中的旗杆形状https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625567272.png写成“方”形的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625372082.png,误将金文字形中的旗幅形状https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625461222.png写成“人”形的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625224916.png。造字本义:动词,军旗在柔和的风中旖旎招展。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625955628.png将篆文字形中的“㫃”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625140385.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625685398.png,将篆文字形中的“也”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625115000.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104625421598.png。《说文解字》:施,旗帜飘动的样子。字形采用“㫃”作边旁,采用“也”作声旁。齐国欒施字子旗,由此可知施是旗。
10.怨:夗,既是声旁也是形旁,是“宛”、亦即“婉”的省略,表示弯曲、回转。怨,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410750773.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713198618.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410131756.png(夗,即“宛”、亦即“婉”的省略,弯曲回转)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713178887.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410817828.png(心,情绪),表示委婉、迂回表达的负面情绪。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/16/20200116090226266386.gif将金文字形中的“夗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410131756.png写成“命”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410107754.png,将籀文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410817828.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121410394136.png,表示对强令的不满。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713419582.png承续金文字形。造字本义:动词,以委婉、迂回、间接的方式表达不满情绪。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713509642.png将篆文字形中的“夗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713179371.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713840325.png,将篆文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713716123.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104713921385.png。《说文解字》:怨,藏恨于心。
三、翻译
    统率将领的办法,是务必要争取他的心。将领立功了就要论功行赏,君主要紧密联系将领,全面了解将领的抱负、需求、人生目标和价值等,并给他们提供足够大的平台和刚好匹配的职位。这样君臣一条心,为了共同利益共同奋斗,做什么事都能成功。君臣各想各的,利益不一致,做什么事都会失败。国治家安,是由于得到了将领的心;国亡家破,是由于失去了将领的心。所有的,都希望达成自己的愿望,都希望自己的被认可被肯定。

    《军谶》说:“柔能制刚,弱能制强。”柔,就是怀无形的德;刚,就是德散有形的物。君主怀德用德,以柔弱容蓄百官,百官都会来相助;君主不怀德用德,以刚强施政,百官就会心怀怨恨。君用其德,臣用其能,君臣就能完美地结合在一起。结合在一起之后,君主越是用德用弱,大臣越能表现出自己的能力,并且能力会越来越强。君主能够怀德用德,大臣能够怀才使能,德与才相结合,是最适宜的上下关系。






july_zx 发表于 2023-2-20 14:48:15

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-20 16:44 编辑

第二天(20230220)

一、原文
    端末未见,人莫能知;天地神明,与物推移;变动无常,因敌转化;不为事先,动而辄随。故能图制无疆,扶成天威,匡正八极,密定九夷。如此谋者,为帝王师。
    故曰:莫不贪强,鲜能守微,若能守微,乃保其生。圣人存之,动应事机。舒之弥四海,卷之不盈怀;居之不以室宅,守之不以城郭;藏之胸臆,而敌国服。

二、本义查字
1.知:“知”是“智”的本字。矢,既是声旁也是形旁,表示箭,借代行猎、作战。知,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702947251.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702714676.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702978329.png(干,武器,借代行猎、作战)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702998857.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702897854.png(口,谈论)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702998857.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702900734.png(矢,武器,借代行猎、作战),表示谈论和传授行猎、作战的经验。在远古时代,弯弓使箭是成年人的基本常识和重要经验。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702577998.png承续甲骨文字形。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702205237.png省去“干”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702453295.png,简化字形。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702949824.png承续金文字形。造字本义:动词,谈论和传授行猎、作战的经验。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702192883.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702484675.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702275600.png。当“知”的形容词含义“聪明、有战略”消失后,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702900151.png再加“曰”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022702919768.png(说,传授)另造“智”代替,强调谈论和传授经验。
2.辄:耴,既是声旁也是形旁,表示经常抓摸耳垂。輒,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605644926.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605711124.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605750404.png(車)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605274687.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605302400.png(耴,经常抓摸耳垂),比喻经常抓扶车箱边上的扶杆。造字本义:动词,古人在动荡的车上,时不时习惯性地抓扶车箱边上的扶杆。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605770206.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605750404.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605691633.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605302400.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605414441.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“辄”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605242162.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“車”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605691633.png简化成“车”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104605506892.png。
3.图:“図”是“圖”的异体字。圖,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124748934.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124529920.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124782568.png(囗,四境边界)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124357167.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124667097.png(啚,即“鄙”的本字,边远乡村),表示边疆边界。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124226545.png将“啚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124667097.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124810438.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124388271.png则将金文字形中的“啚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124810438.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124686473.png。造字本义:名词,古代在皮、绢等材料上标画城邦乡邑及边界的示意资料。隶书“圖”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124384488.png以纵横交错的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124736685.png代替篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124686473.png,表示不同行政区的分界。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124332669.png将篆文字形中的“啚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124686473.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124365730.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“图”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124544200.png,依据草书字形https://www.vividict.com/Upload/2020/2/9/20200209124352174025.gif,将正体楷书的“啚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124365730.png简化成“冬”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124990647.png。楷书异体字“図”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/8/20200208125337251994.gif依据草书字形https://www.vividict.com/Upload/2020/2/9/20200209124352174025.gif,将“啚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111124365730.png的草写字形https://www.vividict.com/Upload/2020/2/9/20200209124601548599.gif简化成https://www.vividict.com/Upload/2020/2/8/20200208125347603938.gif。古籍多以“圖(图)”代替“図”。《说文解字》:图,谋划一个艰难的宏大目标。字形采用“囗、啚”会义。啚,表示艰难的意思。
4.扶:夫,既是声旁也是形旁,表示成年人。扶,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945895008.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945584969.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945879845.png(人)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945121406.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945489445.png(伸手抓持的人),表示一个人伸手搀着另一个人。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945144556.png简化字形,突出搀援的手。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945489987.png将甲骨文字形中的独体结构https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945144556.png写成左右结构,把“大”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945793814.png写成“夫”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945891878.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945669668.png将金文字形中的“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945480308.png写成“手”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945271168.png。造字本义:动词,搀着病弱或年老的人。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945540838.png将篆文字形中的“手”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945271168.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945154772.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945338625.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023945749464.png。《说文解字》:扶,佐助。
5.匡:“匚”是“匩”的本字;“匡”是“匩”的异体字;而“匡”是“筐”的本字。匚,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021504862819.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021504414395.png是象形字,字形像竹子揉曲成的筐子,容量大致为一斗。简体甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021504645375.png将空心的竹子https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021504862819.png写成单线。当“匚”成为单纯字件后,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022315287.png再加“羊”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022404170.png(羊糕,小动物)另造“匩”代替,表示用来装羊糕的竹筐,以免羊糕乱跑逸失。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022857660.png将甲骨文字形中的“匚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022965122.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022188076.png,并用“㞷”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022553058.png(“往”,前行)代替甲骨文字形中的“羊”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022404170.png(羊糕,小动物),强调防止小动物乱跑的竹筐。简体金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022149667.png将“匚”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022188076.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022202210.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022218064.png承续简体金文字形。隶化后楷书“匩”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/9/20200809013349495982.gif误将篆文字形中的“㞷”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022022419605.png(往)写成https://www.vividict.com/Upload/2020/8/9/20200809013420262577.gif。楷书异体字“匡”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/9/20200809013758274925.gif将“㞷”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/9/20200809013420262577.gif(往)简写成“王”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/9/20200809013805237144.gif。造字本义:名词,防止小动物乱跑逸失的竹筐。当“匩”的本义消失后,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/8/8/20200808074116815388.gif再加“竹”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/8/20200808074129192700.gif另造“𥮟”(楷书异体字简写成“筐”)代替。作为名词,古籍多以“筐”代替“匡”。
6.密:宓,既是声旁也是形旁,表示无战争动荡的、太平安定的。密,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157475942.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157849694.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157790753.png(宓,无战争动荡的、太平安定的)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157328800.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157719092.png(山,深岰),表示没有战乱之忧的、太平安定的山岰。远古时代追求和平的人们,为逃避战乱而避隐与世隔绝的大山深岰。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157790625.png将戈戟堆https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157545945.png写成“二”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157106779.png和“戈”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157565792.png组成的“二戈”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157102971.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157229468.png误将金文字形中的“二戈”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157102971.png写成“必”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157787575.png,导致本义线索消失。造字本义:名词,与外界俗世隔绝、无战乱之忧的大山深岰。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157888380.png将篆文字形中的“宓”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157288178.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157275486.png,将篆文字形中的“山”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157102505.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020157467809.png。
7.微:“https://www.vividict.com/Upload/2021/6/22/20210622013100237037.gif”是“微”的本字。https://www.vividict.com/Upload/2021/6/22/20210622013100237037.gif,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040983211.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040971252.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040683714.png(長,长发的老人)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040720759.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040849738.png(手执棍杖),表示老人拄杖而行。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040432153.png承续甲骨文字形。繁体金文“微”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040956953.png加“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040301207.png(行进),强调行进。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040122334.png大体综合了金文“https://www.vividict.com/Upload/2021/6/22/20210622012413247504.gif”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040432153.png和https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040956953.png的字形,将金文字形中的老人形象“長”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040412000.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040574461.png。造字本义:动词,老人拄杖缓行。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040655711.png将篆文字形中的“彳”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040479744.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040246917.png,将篆文字形中的“https://www.vividict.com/Upload/2021/6/22/20210622012413247504.gif”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040173451.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040888148.png。古籍多以“微”代替“https://www.vividict.com/Upload/2021/6/22/20210622013100237037.gif”。《说文解字》:微,隐藏身份,悄悄行进。
8.舒:予,既是声旁也是形旁,是“紓”的省略,表示宽缓的、宽松的、缓和的。舒,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121420606245.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105739261893.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121420440275.png(舍,简易客店)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105739313592.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/4/20200104121420133581.png(吕,两个“口”,多窗多间的建筑),表示多窗多间的、宽敞的简易建筑。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021051346354.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105739261893.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021133573910.gif(舍,简易客店)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105739313592.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021124547157.gif(予,即“紓”的省略,宽松、缓和),表示宽松的建筑。造字本义:名词,居住得心情顺畅的宽敞建筑。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021141178323.gif将篆文字形中的“舍”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021133573910.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021148233048.gif将篆文字形中的“予”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021124547157.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/8/3/20200803021159508456.gif。《说文解字》:舒,伸展。字形采用“舍、予”会义,同时“予”也作声旁。另一种说法认为,“舒”是和缓的意思。
9.卷:“釆”是“”的本字;“”是“卷”本字;“卷”是“捲”的本字。釆,既是声旁也是形旁,是“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358202317.png”的本字。釆,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358800281.png是指事字,四点指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358593789.png代表零散的食物,“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358885529.png是“又”的简写,表示抓取,整个字形表示用手https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358885529.png直接抓取食物https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358593789.png。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358333515.png将甲骨文字形中的“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358885529.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358630201.png,以区别于“十”。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358347053.png将金文字形中的四点指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358993175.png省略成两点https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358120363.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358664402.png承续金文字形。当“釆”的本义消失后,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358645863.png在“釆”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358664402.png的基础上再加双手“廾”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358766076.png另造“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358202317.png”代替,表示用双手抓食。当“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358202317.png”的本义消失后,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358571145.png在“”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358645863.png的基础上再加“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358853717.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358189279.png(人)另造“卷”代替。造字本义:动词,将米饭揉压扁平并捲成圆筒形,方便旅途或劳作于野外时抓食。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358429908.png将篆文字形中的“釆”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358777264.png和“廾”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358556756.png连写成不知所云的“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358145580.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358141055.png,将篆文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358189279.png写成“卷”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104358273359.png。当“卷”的本义消失后,篆文再加“手”另造“捲”代替。古籍多以“卷”代替“”和“捲”。
10.弥:“爾”是“彌”的本字。尔,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040191467.png、金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040633058.png像多箭齐发的弓弩。当“爾”的“集发弓弩”本义消失后,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040326866.png再加“弓”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040240996.png另造“彌”代替;https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040779618.png是对https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040633058.png的误写。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040684985.png加“曰”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040518387.png(箭耙),强调射击。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040871914.png用“王”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040833588.png代替金文字形中的“曰”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040518387.png。造字本义:动词,将多箭弓弩的所有箭位装满。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040666853.png省去篆文字形中的“王”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040833588.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040384568.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040428781.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040786242.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040735649.png。俗体楷书“弥”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040761598.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“爾”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040735649.png简化成“尔”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111040928256.png。作为动词,古籍多以“彌”代替“爾”。《说文解字》:弥,放松弓弦。
11.盈:“夃”和“盈”是“盈”的异体字。益,既是声旁也是形旁,是“溢”的本字,表示器皿中水满外流。盈,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148292295.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148448761.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148420767.png(两个人)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148754524.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148498666.png(益,即“溢”),表示两人进入浴缸后,缸内的水满出。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148452161.png用“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148362545.png(趾,双脚)代替“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148518469.png,强调人站在装满水的浴缸里。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148821892.png用“太”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148136694.png(即“汰”,淘洗)代替“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148362545.png(趾,双脚)。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148412041.png综合甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148292295.png和甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148452161.png两款字形,并将甲骨文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148518469.png误写成“乃”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148703967.png,将甲骨文字形中的“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148362545.png写成“夂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148965373.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148926395.png承续金文字形。篆文异体字“夃”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148597589.png省去“皿”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148555526.png。造字本义:动词,人进浴缸,缸水满溢。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148622185.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148357995.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148498329.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148782698.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148510663.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148395751.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148190427.png。俗体楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148269713.png误将正体楷书字形中的“夂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148510663.png(止)写成“乂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148453821.png。而印刷体楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148580528.png又误将俗体楷书字形中的“乂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148453821.png写成“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148894240.png(用手抓),以致字形费解。楷书异体字“夃”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148270443.png省去“皿”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148190427.png。楷书异体字“盈盈”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148137517.png将“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148894240.png写成“夂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105148414291.png。古籍多以“盈”代替“夃”和“盈”。说文解字》:盈,液体装满盛器。
三、翻译
    如果一个事情,信息掌握得不全面,人是无法了解它的;天地神明创造了万物,又永恒地推动着万物的变化和演化;形势变化无常,根据万物皆相生相克的道理,以有形胜有形,根据敌军之形,设计出针对性的克敌计谋。不事先制定计策,而是根据敌情的变化情况再行制定。将领如果能够够以奇用兵,他必然能够天下无敌,为我方的君主征服敌国,进而一统天下,威服四海。

    所以说:用兵之道,几乎没有将军不贪求用强的,很少有将领能够做到以奇用兵。我军不可形不可见不可识,对方则无从下手。圣人能够用兵如神,待敌之可胜,动辄必应可胜之机。动则横扫天下,无可抵挡;静则存于心中,深不可识。这种用兵的神器,不用像个宝贝那样用宅室把它藏起来,别人来抢,也不用建立城墙来保卫它。圣人把它藏在自己的心里,并以此用兵,就可以使敌国区服。

july_zx 发表于 2023-2-21 00:07:04

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-21 23:08 编辑

第三天(20230221)

一、原文抄写
    《军谶》曰:“能柔能刚,其国弥光;能弱能强,其国弥彰;纯柔纯弱,其国必削;纯刚纯强,其国必亡。”
    夫为国之道,恃贤与民。信贤如腹心,使民如四肢,则策无遗。所适如支体相随,骨节相救;天道自然,其巧无间。军国之要,察众心,施百务。

二、本义查字
1.彰:“章”是“彰”的本字。章,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208528350.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208521205.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208438304.png(辛,带木柄的刻刀)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208443929.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208739647.png(囗,木、石的圆形横截面),表示用刻刀https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208438304.png在圆形的木、石横截面https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208739647.png上刻划姓名或标识性的文字,沾上红色印泥后,可以印在高级文件或书画作品的结尾位置,作为个人特有地位或身份的醒目标识。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208441055.png在圆圈https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208739647.png内加一横指事符号,将圆形的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208739647.png写成“日”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208749052.png,表示在圆形的木、石横截面上刻划图文。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208122456.png加“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208310174.png(抓持),强调手持https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208310174.png刻刀https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208414058.png在或圆或方的木、石截面https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208519219.png上刻划姓名、称号等文字。当“章”的动词本义“刻印标识身份”消失后,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208677930.png再加“彡”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208466193.png(印泥的醒目红彩)另造“彰”代替。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208386750.png基本承续金文字形。造字本义:动词,在圆柱形的木、石截面上刻划姓名、称号等文字,沾上红色印泥,印在高级文件或书画作品的结尾位置,在白纸黑墨的文件背景上,以红色印痕突显个人的姓名或身份。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208412641.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208346006.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105208348725.png。
2.纯:甲骨文、金文“純”假借“屯”字https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732224049.png(生根发芽),表示自然、简单的原生状态。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732233273.png加“丝”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732407876.png另造“純”代替。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732459464.png承续金文字形。造字本义:名词,未染色的、自然状态的蚕丝。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732881523.png将篆文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732522128.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732238724.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732280526.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732660267.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“纯”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732773902.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“糹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732238724.png简化成“纟”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105732448459.png。
3.恃:寺,既是声旁也是形旁,即“持”,表示拥有。恃,古鈢https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717944820.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717210567.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717517015.png(心,心理)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717363843.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717368506.png(寺,即“持”的省略,拥有),表示内心有所操持。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717413466.png承续古鈢字形。造字本义:动词,心里有所依仗。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717961788.png将篆文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717463922.png写成“竖心旁”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717268215.png,将篆文字形中的“寺”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717563388.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104717699035.png。《说文解字》:恃,信赖。
4.信:“信”是“訫”的异体字。心,既是声旁也是形旁,表示内心、真情。信,金文https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015521218686.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023207393263.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015532635450.gif(言,说话)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023207481455.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015543587718.gif(心,内心真情),表示说真心话(https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015543587718.gif是“心”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015553328599.gif的竖写)。金文异体字https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104823971102.gif用“千”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104903676225.gif(数量巨大)代替“心”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015543587718.gif,表示用千言万语保证自己所说话语的真实可靠。有的金文异体字“㐰”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104805882681.gif用“人”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104937550428.gif代替“千”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104903676225.gif,用“口”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104953623315.gif代替“言”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015532635450.gif。篆文https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110222832891.gif综合两款金文字形,将金文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401104937550428.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110309257067.gif,将金文字形中的“言”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401015532635450.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110318346689.gif。造字本义:动词,许诺,发誓。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110328362957.gif将籀文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110309257067.gif写成“单人旁”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110336931828.gif,将籀文字形中的“言”https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110318346689.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2022/4/1/20220401110343483594.gif。古籍多以“信”代替“訫”和“㐰”。古籍常“诚信”并称,“诚”表示实现诺言,说到做到,侧重表达个人自律修养;“信”表示言而有衷,真诚可靠,侧重表达社交中的诺言责任。《说文解字》:信,诚实不欺。
5.腹:“腹”是“https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518105029832452.gif”的异体字。复,既是声旁也是形旁,表示再次、多次。https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518105029832452.gif,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518065028932205.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104508831848.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518065041728439.gif(身,挺着肚子的孕妇)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104508595341.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518065049762188.gif(复,再次、多次),表示反复多次孕育婴儿的妇女之躯,即子宫所在的“肚子”。当“https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518105029832452.gif”从本义“孕妇之躯”扩大引申为“肚子”之后,甲骨文异体字“腹”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072135839979.gif用“人”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072143112587.gif(人体)代替“身”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518065041728439.gif(孕妇),表示一般人体的肚子。金文https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072202836511.gif将甲骨文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072143112587.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072250408364.gif,将甲骨文字形中的“复”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072242801345.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072300199734.gif。篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020725488274.gif将金文字形中的“复”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072300199734.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020758392474.gif,并用“肉”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020752375927.gif代替金文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518072250408364.gif,强调“腹”是容易蓄肥屯脂的部位。造字本义:名词,人体胸腔与骨盆之间容易蓄肥屯脂的部位,俗称“肚子”,也是妇女怀胎的子宫所在部位。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020848936391.gif将篆文字形中的“肉”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020752375927.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020821278591.gif,将篆文字形中的“复”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020758392474.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/29/20210329020829109731.gif。古籍多以“腹”代替“https://www.vividict.com/Upload/2021/5/18/20210518105029832452.gif”。《说文解字》:腹,厚实。
6.策:朿,既是声旁也是形旁,是“刺”的本字,表示棘刺。策,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359380018.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359397749.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359687747.png(“竹”的变形)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359860088.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359629283.png(朿,棘刺),表示竹鞭。造字本义:名词,用来刺激、驱赶马匹的竹鞭。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359834391.png将金文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359687747.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359262573.png,将金文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359629283.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359774654.png。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359859068.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359262573.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359185499.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359774654.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022359521033.png。
7.遗:貴,既是声旁也是形旁,表示价值高的。遺,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140472075.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140335191.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140168818.png(彳,前行)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140569545.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140770684.png(貴,价值高的),表示持有价值的好东西前往赠送他人。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140537583.png以“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140643956.png(行进)代替“彳”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140168818.png,强调“前往”含义。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140725886.png基本承续金文字形。造字本义:动词,双手持贝,前往馈赠。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140984032.png将篆文字形中的“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140293590.png写成“走之底”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140185271.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140594177.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140506521.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“遗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140918524.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“貴”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140506521.png简化成“贵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111140645079.png。
8.适:啻,既是声旁也是形旁,表示最高话语权。適,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042259153.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042433601.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042849444.png(帝,即“啻”的省略,最高话语权)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042986214.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042243417.png(辵,前行),表示尊令而行。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042658269.png将文字字形中的“帝”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042849444.png写成“啻”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042459091.png,将金文字形中的“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042243417.png写成https://www.vividict.com/Upload/2022/9/29/20220929024711632672.gif。造字本义:动词,古代诸侯国按最高人才标准精选出的贡士,遵令往赴中央朝廷。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042349283.png将篆文字形中的“啻”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042459091.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042897966.png,将篆文字形中的“辵”https://www.vividict.com/Upload/2022/9/29/20220929024711632672.gif写成“走之底”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042930885.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“适”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042649337.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“啻”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042897966.png简化成“舌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111042742272.png。
9.巧:丂,既是声旁也是形旁,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111142327.png像有握柄的吹管或号角。巧,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111983545.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111655199.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111118589.png(工,灵便多用的匠具)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111452614.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111649864.png(丂,报警、传令的吹管或号角),表示富于智慧的匠具和号角。造字本义:名词,高度智慧所创造的劳动、通讯工具。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111269234.png将篆文字形中的“丂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111649864.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111111923464.png。
10.间:“間”与“閒”同源,后分化。閒,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849884379.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849236516.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849872774.png(門,借代家居)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849968817.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849410230.png(“夕”或“月”),表示月明之夜,居家而无所事事。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849896361.png、隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849415585.png承续金文字形。在生产力落后的远古农业时代,人们为求生存不得不日出而作,日入而息,睡觉和劳作,是时间的两大形态,因此夜而不寐、醒而不作的月明之夜,就成了难得的放松自在的时光片断,在这个宝贵的时光片断里,可以无所事事而坦然。“当“閒”引申出形容词义项之后,俗体隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849775498.png用“日”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849896510.png代替“月”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849704837.png另造“間”代替,表示时光片断。造字本义:名词,月明之夜无所事事而坦然的时光片断。《汉字简化方案》中的简体楷书“间”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849605912.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“門”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849303339.png简化成“门”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105849508811.png。古籍常以“閒”代替“間”。《汉字简化方案》用“間”合并代替“閒”。

三、翻译
    《军谶》上说:“用德用兵并重并举,这样才能让国家持续昌盛;德服与威服并重,这样才能始终保持对天下的绝对统治;如果只用德,国家必然会走向衰弱;如果只用刑不用德,国家迟早会走向灭亡。”

    治理国家的方法,在于依靠贤士与民众。信赖贤士要视若心腹,使用民众要如同使用自己的四肢,只有这样,自己的政策才不会有过失。君主凡有所行动,贤士、民众就好像不可分割的肢体一样紧相随从,也像每个骨节一样相互补助。自然界的一切,都有它运行的规律,其工巧奥妙,无懈可击。统帅军队、治理国家的要诀,在于审察民众的心理和要求,并采取相应的各种措施。




july_zx 发表于 2023-2-22 00:00:07

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-22 21:40 编辑

第四天(20230222)

一、原文抄写
    危者安之,惧者欢之,叛者还之,怨者原之,诉者察之,卑者贵之,强者抑之,敌者残之,贪者丰之,欲者使之,畏者隐之,谋者近之,谗者覆之,毁者复之,反者废之,横者挫之,满者损之,归者招之,服者居之,降者脱之。获固守之,获阨塞之,获难屯之,获城割之,获地裂之,获财散之。敌动伺之,敌近备之,敌强下之,敌佚去之,敌陵待之,敌暴绥之,敌悖义之,敌睦携之。顺举挫之,因势破之,放言过之,四网罗之。得而勿有,居而勿守,拔而勿久,立而勿取。为者则己,有者则士。焉知利之所在?彼为诸侯,己在天子,使城自保,令士自处。

二、本义查字
1.阨:戹,既是声旁也是形旁,是“軶”的本字,表示套在牛马等力畜颈肩上以受力拉车的曲木架。阨,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020058902503.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059772703.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059189171.png(阜,山地)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059296487.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059298069.png(戹,套在牛马颈肩上的曲木架),比喻有扼守形势的山地。造字本义:动词,山高谷深,地势狭隘,扼守一方。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059434086.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059189171.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059376779.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059298069.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020059677925.png。古籍多以“扼”代替“阨”。《说文解字》:阸,阻隔。
2.佚:失,既是声旁也是形旁,表示消失不见。佚,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729407931.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729508894.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729964498.png(人,公民)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729521936.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729865208.png(失,消失不见),表示消失不见的人。造字本义:名词,消失不见的人,即遁世隐居者。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729751239.png将篆文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729964498.png写成“单人旁”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729681003.png,将篆文字形中的“失”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729865208.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104729347534.png。
3.陵:陵,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044459785923.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917610356.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044516910145.gif(人,登山者)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917785500.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044525491666.gif(止,即“趾”,借代脚板)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917785500.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044537166688.gif(阜,盘山石阶),表示踏着石阶上行登山。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405062626596842.gif省略“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044525491666.gif,用“大”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405062747143566.gif(成年人)代替“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044516910145.gif。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045826729831.gif将“阜”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405044537166688.gif简化成齿状的https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045846187429.gif,将登山者https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405062747143566.gif写成一脚蹬地一脚高抬https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045836747939.gif的登山姿势。繁体甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045924216524.gif加“又”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045950914915.gif(用手抓),表示手https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045950914915.gif、脚https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405063807487187.gif并用,攀登陡直的山岩。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050024362436.gif加“土”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050049278302.gif(山地),表示在石阶或土路上攀登;将甲骨文字形中的“大”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045836747939.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050109356028.gif,将甲骨文字形中的“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045857865562.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050119305141.gif,将甲骨文字形中的攀登形象https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405045907142132.gif上下重叠成“夌”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050059732136.gif,导致字形费解。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050131319601.gif省去金文字形中的“土”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050049278302.gif,将金文字形中的“阜”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050040101214.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050142716343.gif,将金文字形中的“夌”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050059732136.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050154593648.gif。造字本义:动词,拾阶而上,登上高山。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917820575.png将篆文字形中的“阜”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050142716343.gif写成“左耳旁”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917815559.png;将篆文字形中的“夌”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/5/20200405050154593648.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015917178060.png。当“陵”的“登山”本义消失后,后人用同音字“凌”代替。
4.暴:“暴”是“曝”的本字。暴,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101355136144.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014859342611.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428094649131774.gif(口,“日”的变形参见“日”)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014859637954.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101424338920.gif(鹿头,代鹿皮),像在太阳下面曝晒鹿皮。古人将野兽毛皮放在烈日下曝晒脱水,以便长久保存毛皮。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101756655836.gif用“麦”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101937412270.gif代替甲骨文字形中的“鹿”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101424338920.gif,表示在太阳下暴晒麦子粮食。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428105000587534.gif调整结构,将甲骨文字形中的的“日上鹿下”改成“鹿上日下”。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014859892435.png用“米”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428105303669838.gif代替“麦”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428101937412270.gif,并加“廾”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428105448460207.gif(双手,操持),表示晾晒稻米的动作。有的篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428110515149992.gif加“出”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428110907791507.gif,强调将稻米“拿出家门”去曝晒。造字本义:动词,将兽皮或粮食谷物放在烈日下曝晒,以便干燥保存。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/2/18/20200218075111701035.gif误将篆文字形中的“出”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428110907791507.gif和“廾”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428111123435458.gif构成的https://www.vividict.com/Upload/2020/2/11/20200211090535210740.gif写成“共”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/18/20200218075121494961.gif;误将篆文字形中的“米”https://www.vividict.com/Upload/2020/4/28/20200428111249944410.gif写成“水”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/18/20200218075128984130.gif。当“暴”的“在烈日下曝晒”本义消失后,俗体隶书再加“日”另造“曝”代替。
5.绥:妥,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205885033.png、金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205905845.png表示男子压制反抗的女子。当“妥”的“压制女子”本义消失后,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205128669.png再加https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205600934.png(糸,绑)另造“綏”代替。造字本义:动词,捆绑女奴,阻止反抗。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205735534.png将篆文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205600934.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205249301.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205999068.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205507428.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“绥”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205624365.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“糹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205249301.png简化成“纟”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205298483.png。
6.义:“義”是“儀”的本字。義,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552456077.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552578751.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552335856.png(羊,即“祥”的本字,祭祀占卜显示的吉兆)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552470072.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552748375.png(我,有利齿的戌,威猛战具),表示吉兆之战。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552469922.png、篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552519481.png承续甲骨文字形。篆文异体字https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552457797.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552578751.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552867275.png(羊,即“祥”的本字,祥和)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552470072.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552929445.png(弗,休战),表示休战和平,表达“道义”的另一层含义。造字本义:名词,出征前的隆重仪式,祭祀占卜,预测战争凶吉;如果神灵显示吉兆,则表明战争是仁道、公正的,神灵护佑的仁道之战。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552566992.png将篆文字形中的“羊”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552867275.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552141422.png,将篆文字形中的“我”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552511241.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552137445.png。《汉字简化方案》另造指事字“义”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552431129.png,在“乂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552104496.png(割、杀)上加一点指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552582606.png,表示杀得有理、杀得正当。当“義”的“仪式”本义消失后,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104552934681.png再加“人”https://www.vividict.com/Upload/2021/6/25/20210625055120983217.gif另造“儀”代替,表示程式庄严的典礼。古籍常“意义”并称,表示人类在各种事物寄托的精神观念价值;“意”,指个人的心思、想法,强调的是个体性和主观性;“義”,原指扬善惩恶的天意,后引申为公认的道德、真理、公认的文字内涵,强调的是普遍性和客观性;“意义”,指个人愿望与世间公理的结合统一。
7.残:歹,既是声旁也是形旁,表示肢解切割、析骨剔肉。殘,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507050726657133.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104445966292.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507050754747490.gif(歹,肢解切割、析骨剔肉)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104445970005.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507050745267337.gif(戔,相互武力拼杀),表示武力拼杀,置对方于死地。造字本义:动词,为争夺利益,武力拼杀,置对方于死地。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507051731516002.gif将篆文字形中的“歹”https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507050754747490.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507051747762500.gif,将篆文字形中的“戔”https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507050745267337.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507051903749140.gif。《汉字简化方案》中的简体楷书“残”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104445945326.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“戔”https://www.vividict.com/Upload/2020/5/7/20200507051903749140.gif写成“戋”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104445170433.png。
8.横:“黄”与“寅”同源后分化,表示练习射箭。横,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718517367.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718305829.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718414901.png(木,架子)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718286624.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718459905.png(黄,即“寅”,练习射箭),表示架弓射箭。造字本义:动词,把弓身平放在弓架上。弓子竖挂时弓身与地面垂直,弓子平放时弓身与地面平行。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718584046.png将篆文字形中的“木”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718414901.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718753393.png,将篆文字形中的“黄”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718459905.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021718856892.png。
9.反:“反”是“扳”的本字。反,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085413340026.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023711480954.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085424258635.gif(厂,岩石)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023711244910.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085434873950.gif(又,抓),表示手抓岩石,即攀岩、攀崖。金文https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085449448414.gif、篆文https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085500964829.gif承续甲骨文字形。籀文https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085555798357.gif将甲骨文字形中的“厂”https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085424258635.gif写成“https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113090137602887.gif”https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085548698214.gif。造字本义:动词,攀岩翻山。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085313683324.gif将篆文字形中的“厂”https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085353985109.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085335602227.gif。将篆文字形中的“又”https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085401511466.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113085342584587.gif。当“反”的本义消失后,俗体隶书https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113091859816824.gif再加“手”https://www.vividict.com/Upload/2023/1/13/20230113091928131112.gif(抓住)另造“扳”代替,强调手抓岩石,攀崖翻山。作为动词“攀岩翻山”时,古籍多以“扳”代替“反”。《说文解字》:反,翻转手掌。
10.兑,既是声旁也是形旁,表示对换、置换。脱,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453500228.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453427895.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453724101.png(肉,兽肉)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453893429.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453729916.png(兑,对换,置换),表示置换兽肉。造字本义:动词,剔去兽肉中的骨头。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453490501.png将篆文字形中的“肉”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453724101.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453398789.png,将篆文字形中的“兑”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453729916.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104453107741.png。 《说文解字》:脱,消去其肉而显瘦弱。
11.叛:半,既是声旁也是形旁,表示分解、分裂。叛,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157882601.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157371341.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022405886827.png(半,分裂)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157153607.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023711857853.png(反,违背),表示分裂、违背。造字本义:动词,军队分裂,违抗中央政权。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157209084.png将篆文字形中的“半”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022405886827.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157620123.png,将篆文字形中的“反”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023711857853.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101024157385160.png。

三、翻译
    对于出于危险之中的人,要让他安心、安定下来;对于内心惶恐畏惧的人,要让他欢心起来;对于偷偷溜走的人,要把他找回来,帮他解决问题,让他不再溜走;对于内心有怨气的人,要及时把他心里的结解开;对于心里积怨已久而爆发的人,要秉公执法,主持公道;对于下属,要尊重并给予关系;对于不服领导威信的骄兵悍将,要用更强硬的手段打压他,知道他屈服为止;对于敌人,一定要消灭;对于贪财之人,要给他足够丰厚的奖赏;对于有嗜欲的人,要利用他们的欲求来驾驭他们,为我所用;对于有所忌讳的人,不要谈论他们所忌讳的事;对于足智多谋的人,要足够欣赏他并使用他的才智为我们谋事;对于进谗言的奸邪小人,要当场揭穿他们的谎言,并毫不留情地加以斥责和惩罚;对于被谗言所陷害的人,要及时地还其清白,给出正确的评价,进行平反,并对其所遭受的伤害,进行补偿;对于不服从领导的人,要打倒他,废弃不用;对于行为总是出格的人,要严格惩罚他;对于骄傲自满的人,要多指出他的不足,多批评他的过失;对于主动愿意归顺的人,要热情真诚地欢迎他们的加入;对于臣服归顺的人,要对他们进行妥当的安置;对于投降的人,要对他们进行彻底全面的改造和改编,让他们心服口服。把易守难攻的地方都占据了;控制行军路线中所有的关键交通要塞;屯兵占领那些易攻难守的地方;城市也要攻打下来,要重赏有功的将士,并派将领来驻守;对于立下灭国之功的将军,要给予更大的封赏,给他封王封侯;打了大胜仗,犒赏三军,把获得的财物分给将士们。看到对方有所行动,要做好情报和侦查工作,把敌情摸清楚摸透彻;敌人开始行动,我军就需要进入战斗准备状态了。敌人强大,我方就要避实就虚,让对方扑空;等敌军的士气渐渐低落,灰头土脸准备撤兵时,我军再对敌军发起进攻;敌军士气低落,还有一股气时,这时候要让失败的苦果消灭掉敌人残存的最后一点士气;敌人受不了了,还会用最后一口气反扑或者突围,要追着他,吓着他,看着他用尽最后的力气而死;如果敌军还没有彻底瓦解,就动摇敌军的军心,让对方主动倒戈;如果敌人内部还没有彻底分裂,也没有人倒戈,这时候要人为地分化他们,人为地离间和分裂他们。不管敌军做出什么动作,我军都按照适宜的应对策略,针对性地进行反制;根据战场上敌我双方的形势转化,调用所有的资源和力量,通过精打细算,用最优的策略击败敌人;持续散播虚虚实实、真真假假的情报,迷惑敌人,调动敌军,让敌军不停地犯错误,让敌军不停地疲于奔命;敌人一举一动都在我们的掌握之中,无论他们怎么动作,都会落入我军的打击范围之内,如同四面八方张网捕鸟一样简单。获得了胜利之后,不可美化用兵;以奇用兵,不可守用兵之道,进而也以奇治国;兴兵不宜太久,用兵不忘本心,不用武力征伐无罪之国。圣人用兵,灭了敌国,打了胜仗,要心里有数,决策出于自己,功劳归之将士,哪里知道这才是真正的大利啊!让别人做诸侯,由自己做天子。使他们各保城邑,让他们各自征收财赋。

july_zx 发表于 2023-2-23 17:23:09

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-23 21:57 编辑

第五天(20230223)

一、原文抄写
    世能祖祖,鲜能下下;祖祖为亲,下下为君。下下者,务耕桑,不夺其时;薄赋敛,不匮其财;罕徭役,不使其劳;则国富而家娭,然后选士以司牧之。夫所谓士者,英雄也。故曰:罗其英雄则敌国穷。英雄者,国之干;庶民者,国之本。得其干,收其本,则政行而无怨。
    夫用兵之要,在崇礼而重禄。礼崇,则智士至;禄重,则义士轻死。故禄贤不爱财,赏功不逾时则下力并而敌国削。夫用人之道,尊以爵,赡以财,则士自来;接以礼,励以义,则士死之。

二、本义查字
1.祖:且”是“刞”、“祖”和“宜”的本字。且,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105726745819.png是指事字,在肉块“夕”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105726276788.png上加一横指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105726817795.png,表示切肉,将肉块切成均等的若干块。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094820959820.gif在肉块https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094829793944.gif的正中间位置加“等号”https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094838455917.gif,强调“平分”。在原始的共产平分时代,食物是平分的重点对象,因此平分食物精品的肉食,就成为祭祖敬神日的重要仪式。当“且”的“祭祖”本义消失后,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094853481489.gif再加“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105726336210.png另造“祖”代替,表示祭祖日杀牲宰畜,族长平分肉食。金文https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094915224152.gif将甲骨文字形中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105726336210.png写成https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094931359618.gif。篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094940605089.gif将金文字形中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205094931359618.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205095033715677.gif。造字本义:动词,祭奠先民,平分肉食。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205095045538223.gif将篆文字形中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205095033715677.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/12/5/20211205095109773376.gif。古籍常“祖宗”并称,泛指有血缘关系的先人,“祖”指后代所崇拜的最初血缘先人,中华始祖只存在于历史文化记忆之中;“宗”指同祖后代的分支,同一宗族的人往往具有现实的地理范围和具体的同一祭祀祠堂。
2.下:“丅”是“下”的异体字。下,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015140981551.png是特殊指事字,字形由两横构成,顶端一横https://www.vividict.com/Upload/2021/6/17/20210617030309859013.gif较长,底端的一横https://www.vividict.com/Upload/2021/6/17/20210617030317388512.gif较短。古人用一横https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230484515.png代表混沌太初状态;用两横https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230122422.png(二,由两个“一”组成,两横一样长)代表从混沌太初中分化出来的、相并列的天与地。古人调整表示天与地、等长的两横https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230122422.png,以短横方向表示朝天、或朝地的方向。甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230147841.png将表示“天”的顶端横线写得较短,表示天、或朝天的方向;甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015140981551.png将表示“地”的底端横线写成得较短,表示地、或朝地的方向。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230162915.png承续甲骨文字形。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230353918.png为区别于数目字“二”,在两横之间加一竖指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230978137.png,以显示纵的方向。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230842678.png承续金文字形。造字本义:名词,与天相对的地。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230635098.png承续金文字形。籀文异体字“丄”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230924770.png综合两款金文字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230162915.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230353918.png,将金文字形顶端https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230162915.png的短横的短横https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015230484515.png写成竖线https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015140180668.png。古籍多以“下”代替“丅”。“上”的本义为天,“下”的本义为地。
3.世:“丗、卋、世”是“卅”的异体字。十,既是声旁也是形旁,表示传统数学进制的满数,九加一之和。卅,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115616149.png是特殊指事字,字形在三道表示“十”的竖线指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115746760.png下面再加一横指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115860973.png,表示三个“十”相连相加,三十。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115158078.png在甲骨文字形中的竖笔指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115887371.png上加一圆点指事符号,写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115429974.png。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115454948.png将三竖笔画上的圆点连写成一横。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115200757.png写成由三个“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115391895.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115597134.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115714321.png构成的会义字,明确“三十”的含义。隶书“丗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115792748.png将篆文字形中的三个“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115391895.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115597134.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115714321.png连写成“卅”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115769522.png,并在第一个“十”的竖笔上加一折笔,写成“七”形的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115330878.png。有的隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115434637.png承续金文字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115158078.png:在三个“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115152230.png下面加一横指事符号https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115436291.png,表示三个十相加。楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115117034.png简化字形,写成三个“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115962172.png相连的结构。楷书异体字https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115680224.png写成一个“十”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115424747.png和一个“廿”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115615694.png。由于“卅”的金文异体字“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115296566.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115783011.png误将甲骨文字形中表示三个“十”的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115616149.png写成“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115755376.png,“卅”的字形分由此化出篆文的“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115948633.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115200757.png和篆文的“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115296566.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115190083.png;篆文“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115948633.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115200757.png隶化后楷书写成“卅”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115117034.png,篆文“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115296566.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115190083.png未见相应的隶书和楷书字形,隶书字形“世”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115680441.png是隶书字形“丗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115792748.png的演变发展;楷书异体字“丗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115812126.png是隶书字形“丗”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115792748.png的楷化;楷书异体字“卋”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115362847.png是隶书字形“卋”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111115434637.png的楷化。造字本义:数词,三十。古籍多以“世”代替“丗”和“卋”。现代汉语多以双音词“三十”代替单音单字的“卅”。
4.娭:矣,既是声旁也是形旁,是“唉”的省略,表示叹息。娭,篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021741326115.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104820506506.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021749698201.gif(女,妇女)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104820411056.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021756454802.gif(矣,即“唉”的省略,叹息),表示唠唠叨叨、唉声叹气的妇女。造字本义:名词,古代社会对那些常常为后生担忧而唠叨叹息的母辈或祖母辈妇女的俗称。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021810291693.gif将篆文字形中的“女”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021749698201.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021817498861.gif,将篆文字形中的“矣”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021756454802.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/5/20210305021824422039.gif。古籍常假借“娭(āi)”代替读音相近的“嬉(xī)”或“熹(xī)”。
5.干:干,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545729662.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545251185.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545170197.png(长柄树杈)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545381681.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545806812.png(十,“又”的变形,表示抓握),表示手握树杈利器。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545808231.png在树杈https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545170197.png的两端各加一块尖利的石块https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545553969.png,表示以尖硬石块加强“干”的攻击力(该字形后来演变成“单”)。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545879284.png、篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545170324.png承续甲骨文字形。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545137114.png在树杈两端加“角”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545878008.png、https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545186821.png,表示将兽角绑在树杈以加强攻击力。造字本义:名词,远古时代用以狩猎、格斗的尖利树杈武器。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545145973.png误将篆文的树杈状https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545490631.png简化成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104545558313.png。
6.赡:詹,既是声旁也是形旁,是“儋”亦即“擔”的省略,表示承担。贍,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116462734.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116971869.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116264249.png(貝,钱财)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116876306.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116637584.png(詹,即“擔”,承担),表示承担钱财费用。造字本义:动词,照顾老人,承担老人的钱财费用。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116516967.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116264249.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116788704.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116637584.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116612852.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“赡”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116235521.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“貝”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116788704.png简化成“贝”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111116523484.png。
7.礼:“豊”是“禮”的本字。豊,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800232793.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800948348.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800386513.png(像许多打着绳结的玉串)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800450501.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800458004.png(壴,有脚架的建鼓),表示击鼓献玉,敬奉神灵。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800531122.png承续甲骨文字形。当“豊”作为单纯字件后,有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800832666.png再加“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800625730.png(祭祀)另造“禮”,强调“禮”的“祭拜”含义;同时误将“玉串”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800550511.png和“建鼓”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800782052.png构成的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800531122.png,拆写成“曲”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800285441.png和“豆”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800716890.png,玉和鼓的形象消失。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800467258.png加“酉”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800779451.png(酒)另造“醴”代替,表示以美玉、美酒敬神。籀文“礼”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800947052.png综合将金文字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800832666.png和https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800467258.png,采取金文字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800832666.png中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800625730.png、金文字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800467258.png中的“酉”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800779451.png(酒),并以“水”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800484356.png代替“酉”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800779451.png(酒),大大简化字形。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800853344.png承续金文字形。造字本义:动词,击鼓奏乐,并用美玉美酒敬拜祖先和神灵。俗体隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800257528.png承续籀文字形,将籀文字形中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217090506968598.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217090539243877.gif,同时误将籀文字形中“水”(酒)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800484356.png写成“乙”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105800119239.png。《说文解字》:礼,履行敬拜活动。用来敬神致福的仪式。
8.禄:“禄”是“祿”的异体字。彔,既是声旁也是形旁,表示用辘轳和水袋从井下汲水。祿,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754356783.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754625550.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754734510.png(示,福份)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754270848.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754416013.png(彔,用辘轳和水袋从井下汲水),表示福份如取之不尽的井水。隶化后楷书“祿”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754309568.png将篆文字形中的“示”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754734510.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754342567.png,将篆文字形中的“彔”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754416013.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754165119.png。楷书异体字“禄”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754683724.png将正体楷书字形中的“彖”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754165119.png写成“录”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105754944585.png。造字本义:名词,如取之不尽的井水一般的福份。古籍多以“禄”代替“祿”。《汉字简化方案》用“禄”合并代替“祿”。
9.士:十,既是声旁也是形旁,是“又”的简化,即“丮”的变形,表示用手执握。士,金文https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026033835607308.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104604935958.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026033844463584.gif(宽刃战斧)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104604800972.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026033853882831.gif(十,是“又”即“丮”的变形,执握),表示手握战斧。简体金文https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026033904117609.gif淡化斧刃,将斧形的https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026033844463584.gif简化成“丄”https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026034007419407.gif。篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026034104238778.gif承续简体金文字形。造字本义:名词,手持大斧作战的武夫。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/10/26/20211026034124252027.gif承续篆文字形。在远古冷兵器时代,军人所使用的武器,代表其在军中的级别与地位:身在前线用小斧作战的叫“兵”;身在将帅身边使用大型战斧的高级警卫叫“士”;手持特大战斧的首领叫“王”。文治天下的首领叫“君”;头戴金冠的王者叫“皇”。《说文解字》:士,善于办事的人。天地之数,从一开始,到十结束。字形采用“一、十”会义。孔子说:“能推十合一、从众多事物中推演归纳出一个根本道理的人,就是高明的士。”
10.牧:牧,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409236126.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022408323166.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217084305927793.gif(持械打击)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022408825957.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217084048940648.gif(牛,力畜),表示鞭打驱赶牛羊。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409826098.png基本承续甲骨文字形,调整了结构顺序。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409880288.png将金文字形中的“牛”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217084752353347.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217085119322317.gif,将金文字形中的“攴”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217084801613492.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409880945.png。造字本义:动词,放养牛群。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409971724.png将篆文字形中的“牛”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/17/20200217085119322317.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409478601.png,牛角形象消失,将篆文字形中的“攴”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409880945.png写成“反文旁”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022409293152.png。古人称放牛为“牧”;称放羊为“养”。《说文解字》:牧,饲养牛的人。
三、翻译
    世上百姓忠君爱国容易,鲜有君主能全心全意为人民服务。只要君主不是太昏庸残暴之人,百姓一般都会自觉地拥戴自己的君主。只有全心全意为人民服务的君主,才是合格的称职的君主。能全心全意为人民服务的君主,重视农桑,不违农时,减轻赋税,民众不贫。于是国家富足,民众安乐,然后再选拔贤士去管理他们。所谓的贤士,就是人们所说的英雄。所以说,网罗了敌国的英雄,敌国就会陷入困窘的境地。英雄是国家的骨干,民众是国家的根本。得到了骨干,获取了根本,便能够政令畅通,民无怨言。

    用兵的要义,在于注重礼节,厚给俸禄。注重礼节,智谋之士便会前来投奔,厚给俸禄,忠义之士便会视死如归。所以,给予贤士俸禄时不应吝惜财物,奖赏有功之臣时不应拖延时日。这样,部属们便会同仇敌忾而削弱敌国了。用人的原则,应是封爵以尊崇他,厚禄以赡养他,这样贤士就会自动来归了。以礼节来接待他,用大义来激励他,贤士便会以死相报了。

july_zx 发表于 2023-2-24 21:24:45

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-24 21:59 编辑

第五天(20230223)

一、原文抄写
    夫将帅者,必与士卒同滋味而共安危,敌乃可加。故兵有全胜,敌有全因。昔者良将之用兵,有馈箪醪者,使投诸河与士卒同流而饮。夫一箪之醪不能味一河之水,而三军之士思为致死者,以滋味之及己也。
    《军谶》曰:“军井未达,将不言渴;军幕未办,将不言倦;军灶未炊,将不言饥。冬不服裘,夏不操扇,雨不张盖。”是谓将礼。与之安,与之危,故其众可合而不可离,可用而不可疲;以其恩素蓄,谋素合也。故蓄恩不倦,以一取万。

二、本义查字
1.加:加,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243797755.png疑为“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243488038.png”(即“嘉”)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243335505.png的金文字形之省略,是“嘉”的本字。https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243488038.png,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243335505.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243274705.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243617697.png(力,极力)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243590181.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243788326.png(https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243930852.png,即“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243620690.png”的省略,亦即“龠”的省略,吹奏多管多孔的排笛),表示竭力吹笙击鼓。当“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243488038.png”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243335505.png省略了“https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243930852.png”、被简化为“加”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243797755.png之后,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243244845.png再加“壴”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243322012.png(鼓)另造“嘉”代替,明确“吹笙击鼓”的本义。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243709898.png将金文字形中手臂形的“力”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243301238.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243674495.png,淡化了手形;同时将金文的上下结构调整成左右结构。造字本义:动词,在丰收庆典的颂神仪式上,竭力吹笙击鼓,狂欢礼赞。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243308204.png将篆文字形中的“力”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243674495.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023243769051.png,手形消失。
2.箪:單,既是声旁也是形旁,表示用于发射的攻击性弹丸。簞,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517182563.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517232845.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517115862.png(竹)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517151801.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517387547.png(单,用于发射的攻击性弹丸),表示装弹丸的竹筐。造字本义:名词,古代士兵用来装弹丸的小竹筐;艰苦行军途中也可用作临时盛饭的餐具,“箪食瓢饮”形容生活条件极为简陋。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517123012.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517115862.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517405424.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“箪”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517924491.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“單”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517954672.png简化成“单”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021517320146.png。
3.醪:翏,既是声旁也是形旁,是“寥”的省略,表示稀少。醪,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934195410.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934421680.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934626898.png(酉,即酒)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934696328.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934657371.png(翏,即“寥”),表示少糟的米酒。造字本义:名词,少糟的米酒。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934885791.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934626898.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934228487.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934657371.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104934462546.png。`
4.味:未,既是声旁也是形旁,表示将要但还没发生。味,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840775906.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840440589.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840618221.png(口,吞咽)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840613177.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840161641.png(未,还没发生),表示尝而未吞。造字本义:动词,正式进食之前品尝食物。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840417450.png将篆文字形中的“未”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840161641.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101022840801158.png。
5.恩:因,既是声旁也是形旁,表示依靠。恩,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205239197.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205412259.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205153450.png(因,依靠)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205208439.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205702357.png(心,感激),表示感激依靠。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205224731.png将金文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205702357.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205633065.png。造字本义:名词,内心所感激的借以渡过难关的外来帮助。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/2/19/20200219102427340816.gif将篆文字形中的“因”https://www.vividict.com/Upload/2020/2/19/20200219111619178882.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/2/19/20200219111337973902.gif,将篆文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105205633065.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/2/19/20200219111346529433.gif。《说文解字》:恩,好处。
6.素:索,既是声旁也是形旁,表示编绳子。素,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733506540.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733166035.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733343857.png(来,麦子)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733466842.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733966005.png(索,编绳),表示用麦杆编织。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733427001.png省去金文字形中的“収”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733995987.png,同时加“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733814973.png(编织),表示编织。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733329856.png省去籀文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733814973.png。造字本义:名词,以麦杆为原料的草料编织品。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733965652.png将篆文字形中的“来”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733457295.png写成形似“主”的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733194666.png,将篆文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733308899.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105733611558.png。《说文解字》:素,未染色的白色原丝织成的丝品。7.蓄:“稸”是“蓄”的异体字。畜,既是声旁也是形旁,表示储备,积聚。蓄,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152385200.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152104562.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152766757.png(艸,遮蔽、隐藏)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152487049.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152149494.png(畜,储备、积聚),表示积聚并隐藏。造字本义:动词,积聚并隐藏,储藏。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152155406.png将篆文字形中的“艸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152766757.png写成“卄”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152351673.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152149494.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101021152710056.png。古籍多以“蓄”代替“稸”。
8.办:辡,既是声旁也是形旁,表示诉讼,代法律。辦,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213296462.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213551655.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213977573.png(辡,诉讼,代法律)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213519528.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213388087.png(力,强力),表示依法强力执行。造字本义:动词,依法行刑或强力执罚。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213164024.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213977573.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213333660.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213388087.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213220830.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“办”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213441153.png,省去正体楷书字形中的两个“辡”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213333660.png,在“力”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213522998.png字上加两点https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105213169788.png代替两个“辛”的“辡”。
9.达:大,既是声旁也是形旁,表示成年人。达,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833385363.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833999094.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833599993.png(彳,大道)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833902466.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833518976.png(大,人),表示人来人往,四通无阻。有的甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833280804.png加“止”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833795179.png(行进)将“彳”写成“辵”,加强“通行”含义。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833351444.png误将甲骨文字形中的“大”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833518976.png写成“竹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833169473.png,同时加“羊”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833586970.png(徉),表示可以徜徉通行。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833212035.png将金文字形中的“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833268550.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833183217.png,将金文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833658053.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833564818.png。篆文简体字https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833587654.png承续甲骨文字形。造字本义:形容词,人在大道上通行无阻。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833457487.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833564818.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833477934.png,将篆文字形中的“辵”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833183217.png写成“走之底”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833266289.png。《汉字简化方案》采用的简化字形“达”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105833752620.png恢复简体篆文字形。
10.疲:皮,既是声旁也是形旁,表示表面。疲,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103397334.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103240450.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103321205.png(疒,病)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103660731.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103837192.png(皮,表面),表示病在表皮。造字本义:形容词,表面的病态,即困乏、倦怠,稍加休息即可。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103974835.png将篆文字形中的“疒”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103321205.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103867767.png,将篆文字形中的“皮”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103837192.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111103378047.png。《说文解字》:疲,身体劳顿。

三、翻译
    做将帅的,必须与士兵同甘共苦、同安共危,才可与敌作战。只有这样,作战才可以大获全胜,敌人会全军覆没。古代有良将用兵,有人赠送给军队一箪酒,将军就把酒倒到河里和士兵们一起饮用。一壶酒不能使一河的水都变得有酒味,但全军将士却因此愿意效死力战,就是由于将帅士卒能够同甘共苦的缘故。

    《军谶》上说:“ 军井还未挖好时,将帅不能喊渴;幕帐还未搭成前,将帅不能喊累;军灶还未做好饭前,将帅不能喊饿。同时,将帅在寒冬不要穿皮服,在炎夏不要操扇子,大雨之中也不要张雨盖,这就是将帅所要遵循的礼法。”与士卒同安乐共危难,军队就会团结一致而不分离,士卒的力量可以充分的得到发挥而不会懈怠,这就是平时将帅注重恩养士卒、想法向来也一致的缘故。所以说:“ 如果将帅一直这么长期持续地对士卒们好,他的军队打起仗来,就能以一敌万。”

july_zx 发表于 2023-2-25 20:24:21

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-25 22:02 编辑

第六天(20230225)

一、原文抄写
    《军谶》曰:“将之所以为威者,号令也;战之所以全胜者,军政也;士之所以轻战者,用命也。”故将无还令,赏罚必信;如天如地,乃可御人;士卒用命,乃可越境。
    夫统军持势者,将也;制胜破敌者,众也。故乱将不可使保军,乖众不可使伐人。攻城则不拔,图邑则不废;二者无功,则士力疲弊。士力疲弊,则将孤众悖;以守则不固,以战则奔北。是谓老兵。兵老,则将威不行;将无威,则士卒轻刑;士卒轻刑,则军失伍;军失伍,则士卒逃亡;士卒逃亡,则敌乘利;敌乘利,则军必丧。

二、本义查字
1.军:勻,既是声旁也是形旁,是“均”的本字,表示均等。軍,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850738203.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850101630.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850376533.png(勻,即“均”,均等)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850910539.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850513950.png(車,战车),表示相同数量的战车。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850389332.png省去“勻”的字形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850376533.png中的等号“二”,把“匀”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850376533.png变成“九”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850143204.png。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850501579.png则误将“九”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850143204.png写成“勹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850124032.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850994301.png基本承续金文字形。造字本义:动词,会战双方以相同数量的战车对等交战,对阵。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850240177.png误将篆文字形中的“勹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850914938.png写成“秃宝盖”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850661021.png。“軍”的字形,从金文字形中的“匀”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850376533.png到隶书字形中的“秃宝盖”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850661021.png,会义线索和读音线索消失。《汉字简化方案》中的简体楷书“军”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850808817.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“車”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850161318.png简化成“车”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105850433236.png。
2.威:威,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633994924.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633469429.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633928304.png(戌,刑具)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633589757.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633182221.png(女,女子),表示对女子施刑。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633464673.png将“戌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633928304.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633693179.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633377747.png承续金文字形。造字本义:动词,封建时代对不守妇道的女子施刑,以警示妇女遵守妇道。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633865321.png将篆文字形中的“戌”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633852786.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633699311.png,将篆文字形中的“女”https://www.vividict.com/Upload/2020/8/13/20200813020005689954.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104633157605.png。
3.号:号,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128782936.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128656003.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128498284.png(口,吹)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128699412.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128975928.png(像带吹嘴的吹奏乐器),表示吹奏管乐器,发出悠长的管声,https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128240277.png像乐器上的吹嘴。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128171939.png将金文字形中的带吹嘴的吹奏乐器https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128975928.png简写成“丂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128657305.png,金文字形中表示吹嘴的“口”形https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128240277.png消失。造字本义:动词,古人吹奏管、角,向部落发出警讯或集结指令。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128209910.png将篆文字形中的“丂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128657305.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023128520673.png。《汉字简化方案》用“号”(用管、角发出警讯或指令)合并代替“號”(虎豹猛兽发出威震山谷的咆啸)。在古籍中,动物高声呼叫为“號”(号);呼天抢地为“哭”;声泪倶下为“涕”;无声落泪为“泣”。
4.令:“令”是“命”的本字。令,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101581515.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101969445.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101756398.png(朝下的“口”)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101239280.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101852422.png(㔾,即“人”,等候指示的下级),表示上级指示下级。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101437734.png承续甲骨文字形。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101706517.png将金文字形中的“㔾”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101999832.png写成“卩”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/8/20210908123522803048.gif。造字本义:动词,上级向下级授命,作出权威性指示。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101720897.png将篆文字形中的“口”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101393038.png写成“人”加一点的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101292963.png,将篆文字形中的“㔾”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/8/20210908123522803048.gif写成反写的“厶”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101023101843298.png,至此“令”的“口”形和“人”形消失。当“令”的动词本义消失、成为常用名词后,金文再加“口”另造“命”代替。
5.政:正,既是声旁也是形旁,是“征”的本字,表示出兵讨伐不义之地。政,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644311541.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644459185.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644587139.png(正,征伐不义之地)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644168907.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644674713.png(攴,持械攻击),表示武力征服。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644768084.png、篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644356337.png承续甲骨文字形。造字本义:动词,武力征服并用暴力统治。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644693492.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644209458.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644352083.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644358308.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104644129426.png。
6.越:戉,既是声旁也是形旁,是“钺”的本字,表示宽刃大斧的武器,借代战争。越,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135122091.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135556115.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135773338.png(走,逃跑)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135720887.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135273246.png(骨,死亡),表示逃避死亡、灾难。有的金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135377663.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135556115.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135264837.png(邑,郡邑)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135720887.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135116088.png(戉,钺斧,借代战争),表示逃避战乱之地。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135697122.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135556115.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135211778.png(走,逃跑)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135720887.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135821709.png(戉,钺斧,借代战争),表示逃避战乱。有的篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135458187.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135556115.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135623429.png(辵,行进)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135720887.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135925542.png(匿,隐藏),表示逃跑和隐匿。古时代中原地区战争频仍,不堪兵灾的人士纷纷逃往南方的蛮荒之境以求长安。造字本义:动词,避开战乱的北方,远逃南方蛮荒偏安之地。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135933783.png将篆文字形中的“走”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135211778.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135871928.png,将篆文字形中的“戉”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135821709.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111135438653.png。
7.拔:犮,既是声旁也是形旁,即“跋”,狗骤然抽腿奔行的样子。拔,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405980923.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405396377.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405781039.png(手,抽)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405982812.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405854590.png(犮,即“跋”,骤然抽腿奔行),表示比喻猛然挥手,抽出物体。造字本义:动词,猛然挥手,将物体从平面中抽出来。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405413561.png将篆文字形中的“手”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405781039.png简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405675992.png,失去五指形象;将篆文字形中的“犮”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405854590.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104405620880.png。
8.乖:瓜,既是声旁也是形旁,即“苽”,表示孤伶伶、静悄悄挂在藤蔓上的果实。乖,籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853686717.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853410663.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853365228.png(人,当事人)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853820548.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853577180.png(瓜,即“苽”,藤蔓上孤伶伶、静悄悄的果实),表示人如瓜,比喻孤单而安静。有的籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853626293.png以垂蔓形状https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853577460.png(“苽”的省略)代替“瓜”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853577180.png,以“北”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853586334.png(背)代替“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853365228.png,表示背离人群,孤僻。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853164975.png误将籀文字形中两个“人”构成的“北”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853586334.png写成“兆”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853808299.png。造字本义:动词,像闷瓜一样不合群,孤僻独处。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853780586.png误将籀文字形中的垂蔓形状https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853577460.png写成“千”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853290129.png,将籀文字形中的“北”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853586334.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105853881973.png。
9.伍:五,既是声旁也是形旁,表示四、六之间的正整数。伍,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749978147.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749283364.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749762673.png(人,士兵)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749460338.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749879392.png(五),表示五人制的组织单位。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749697879.png承续金文字形。造字本义:名词,古代军队编制单位,士兵每五名为一组,叫“伍”。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749165747.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749656459.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749759109.png,将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749751559.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105749519904.png。
10.境:竟,既是形旁也是声旁,表示结束,终点。境,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217382320.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217902653.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217508300.png(土,疆域)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217326928.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217215546.png(竟,终点),表示领域之终点。造字本义:名词,国土的边际,疆界。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217206787.png误将篆文字形中的“辛”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217848205.png写成“立”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020217411014.png。

三、翻译
    《军谶》说:“将帅之所以能够指挥军队,他的权威来自于号令,也就是军令。作战之所以能够全胜,是将帅治军用兵有方。士卒之所以不怕打仗,是因为他们不怕死敢拼命。”所以将帅不随意更改和撤回已经发出的军令,赏罚都要严格兑现。这样的话,将帅用军令就可以指挥调动整个军队,就像天地统帅万物那样统帅三军。军令的威严不可动摇,士卒们才会服从军令的指挥,敢于攻打敌国,敢于克敌制胜。

    统帅军队,把握作战形势,是将领的职责;打败敌人,夺取胜利,是士卒的使命。所以,胸无谋略的将领,不能让他统帅军队;纪律松懈的士兵,不能让他们打仗。倘若攻打城池不能夺取,图谋城邑不能占有,二者都不成功,那么士卒就会感到疲惫、厌倦。士卒疲惫、厌倦,将帅就会受到孤立,士卒就不会听从指挥。以这样的军队来防守,必然不稳固;以它来作战,必然遭到失败。这就叫做士气衰落、毫无斗志的军队。士气衰落,则将帅无威信;将帅无威信,则士卒轻视刑罚,则整个军队就失去了军法;军队失去军法,则士卒会逃离;士卒争相逃亡,则敌人会趁机发动进攻;敌人趁机发动进攻,军队必然遭到大败。

july_zx 发表于 2023-2-26 20:07:02

本帖最后由 july_zx 于 2023-2-26 21:27 编辑

第二周(20230226-20230304)

第一天(20230226)

一、原文抄写
    《军谶》曰:“良将之统军也,恕己而治人,推惠施恩,士力日新,战如风发,攻如河决。”故其众可望而不可当,可下而不可胜。以身先人,故其兵为天下雄。
    《军谶》曰:“军以赏为表,以罚为里。”赏罚明,则将威行;官人得,则士卒服;所任贤,则敌国震。

二、本义查字
1.恕:“㣽”是“恕”的异体字。如,既是声旁也是形旁,表示一致、相同。恕,金文https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014034737919.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105219646284.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014041737581.gif(如,同)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105219340004.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014047415774.gif(心,心情),表示同心,即同情、同理,站在对方立场去感受。篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125157754585.gif将金文字形中的“如”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014041737581.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125204497735.gif,将金文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014047415774.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125212286137.gif。造字本义:动词,抱同情、同理之心,站在对方立场去感受,并原谅、宽容对方造成的错误和伤害。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125222809573.gif将篆文字形中的“如”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125204497735.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125230298662.gif,将篆文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125212286137.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911125237774489.gif。金文异体字“㣽”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911013743925547.gif将金文字形中的“如”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911014041737581.gif省略成“女”https://www.vividict.com/Upload/2021/9/11/20210911013753432066.gif。古籍多以“恕”代替“㣽”。儒家提倡在处理社会关系时遵循“忠恕”之道,以达成封建时代农业大国的社会秩序和谐稳定——“忠”指充满敬意维护上级,用心专一;“恕”指推已及人,抱持同情同理之心包容下级。
2.惠:惠,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905985303.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905945219.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905968031.png(叀,纺纱的转轮,借代纺织)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905298409.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905392760.png(心,表示善良温柔),表示女子纺纱织布,操持家务。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905833634.png承续金文字形。造字本义:形容词,女子心灵手巧,善良温柔,且心地美好,与人为善。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905653715.png将篆文字形中的“叀”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905857393.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905391052.png,将篆文字形中的“心”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905812066.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104905221921.png。古人称大臣善于组织管理为“贤”,称女子心灵手巧为“惠”。
3.决:“决”是“決”的异体字。夬,既是声旁也是形旁,是“玦”的本字,表示中断、分别。決,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644506805.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644813482.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/7/27/20210727112027262806.gif(水,洪水)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644214298.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644217263.png(夬,即“玦”的本字,中断),表示洪水将堤岸冲出口子。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644766726.png将篆文字形中的“水”https://www.vividict.com/Upload/2021/7/27/20210727112027262806.gif写成“三点水”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644643783.png,将篆文字形中的“夬”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644217263.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644858855.png。楷书异体字“决”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644344674.png,将正体楷书字形中的“三点水”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644643783.png简写成“两点水”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020644346827.png。造字本义:动词,大水冲裂堤岸。古籍多以两点水的“决”代替三点水的“決”。
4.先:“先”是“兟”的本字。千,既是声旁也是形旁,是“迁”的本字,表示移动。先,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128355094.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128263065.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128596674.png(之,即“趾”,借代腿脚)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128370204.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128427827.png(人,是“千”的省略,亦即“迁”的省略,移动),表示抢在他人之前到达。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128918239.png、篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128293248.png承续甲骨文字形。造字本义:动词,抢在他人之前到达。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128365909.png将篆文字形中的“之”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128136228.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128589016.png,将篆文字形中的“人”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128512674.png写成“儿”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103111128456593.png。古籍多以“先”代替“兟”。
5.表:表,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734105485.png是象形字,字形像兽毛朝外的皮衣,像衣服https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734479813.png外部披着兽毛https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734238996.png。篆文写成会义结构:https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734699801.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734526019.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316070125846061.gif(衣,服装)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105734854539.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316070133546742.gif(毛,动物的毛发),强调“表”的“毛皮”材质。造字本义:名词,用动物毛皮制成的外衣。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316065739417716.gif误将篆文字形中“衣”的上部https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316070604156795.gif和“毛”https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316070133546742.gif所构成的https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316070614695917.gif简写成https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316065911963295.gif,将篆文字形中“衣”的下部https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316065830448794.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/3/16/20200316065900377468.gif,以致兽“毛”形状完全消失。
6.里:里,金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411116748.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411906952.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411911905.png(田,畴亩)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411906272.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411398595.png(土,借代地面、墙体,民居),表示赖以生存的住宅与田地。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101020411869763.png承续金文字形。造字本义:名词,田园,居住、耕种、生活的地方。隶书https://www.vividict.com/Upload/2021/10/3/20211003040812450929.gif承续篆文字形。“里”作为居住区,与外部世界相对,有“内部”的意思;《汉字简化方案》用“里”合并“裏”。
7.官:官,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921985004.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921745964.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921795442.png(宀,房屋)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921729044.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921456907.png(兵符、权印),表示存放兵符的房屋。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921692925.png将甲骨文字形中的兵符https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921456907.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921816337.png。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921917923.png将金文字形中的兵符https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921816337.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921927221.png。造字本义:名词,藏有朝廷所授权印的军政要地,政府。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921703081.png将篆文字形中的“宀”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921186581.png写成“宝盖头”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921597415.png,将篆文字形中的兵符“https://www.vividict.com/Upload/2022/10/6/20221006072448912246.gif”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921927221.png写成“https://www.vividict.com/Upload/2022/10/6/20221006072145815753.gif”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103104921680225.png。汉语中常“官宦”、“官僚”并称。古人称拥有大权的军政要员为“官”;称辅佐大臣或帝王的家臣为“宦”;称辅佐一般官吏的私人高参为“僚”。
8.震:辰,既是声旁也是形旁,是“振”的省略。震,甲骨文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156330329.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156133957.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156616501.png(辰,即“振”)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156991828.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156480195.png(双腿发抖,两点指事符号表示颤抖),表示天雷振撼天地,令人恐惧发抖。金文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156492963.png加“雷”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156674286.png,强调“打雷”的“震源”。籀文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156582116.png以“雨”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156981844.png(天象)代替“雷”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156674286.png,强调天象含义。篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156581821.png承续籀文字形。造字本义:动词,打雷,撼动天地。隶书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156890248.png将篆文字形中的https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156917268.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101015156853685.png。“震”的本义是雷撼天地;“振”的本义是奋力挥锄。
9.统:充,既是声旁也是形旁,表示满、全部。統,篆文https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150564333.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150440646.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150236287.png(糸,系、绑)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150526619.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150842366.png(充,满,全),表示全部绑住。造字本义:动词,将全部丝线系在一起。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150186227.png将篆文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150236287.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150718254.png,将篆文字形中的“糸”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150842366.png写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150409625.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“统”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150108791.png,依据类推简化规则,将正体楷书字形中的“糹”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150718254.png简化成“纟”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/3/20200103105150765034.png。《说文解字》:统,将几根绳线一齐打结。
10.风:凡,既是声旁也是形旁,是“鳳”的省略,表示传说中形似孔雀的大鹏鸟。風,籀文https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071134199585.gifhttps://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946669236.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071148827617.gif(凡,即“鳳”的省略,大鹏)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946193078.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071156180278.gif(云,气流)https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946193078.pnghttps://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071204117163.gif(气,流动的空气),表示大鹏飞翔所依赖的空中气流。简体籀文https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071240764047.gif将“云”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071156180278.gif简化成一横https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071419814775.gif,将横向流动的“气”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071204117163.gif写成向上蒸气https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071428574925.gif。篆文https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071452866080.gif将籀文字形中的“凡”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071148827617.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071527394764.gif,并误将籀文字形中三竖构成的、像“气”又像“虫”的字形https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071428574925.gif写成“虫”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071616709265.gif。造字本义:名词,使鸟类得以飞翔的气流。隶化后楷书https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071642218496.gif将篆文字形中的“凡”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071527394764.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946736687.png,将篆文字形中的“虫”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071616709265.gif写成https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946426028.png。《汉字简化方案》中的简体楷书“风”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946816434.png,依据草书字形https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071657686097.gif,将草写的“云”https://www.vividict.com/Upload/2021/3/18/20210318071704701953.gif简化成“乂”https://www.vividict.com/Upload/2020/1/1/20200101014946111694.png。甲骨文卜辞中有时假借“鳳”代替“風”。

三、翻译
    《军谶》说:“好的将领统帅军队,时时将心比心,以自己的心度别人的心之,爱护士兵、管理士兵,并给他们恩惠,那么,军队的力量就会一天比一天强大,作战起来就如同暴风骤雨般迅疾,进攻如同黄河决口般猛烈。 ”所以,敌人只能对你远远观望而不能正面抵挡,只能乖乖投降而不能战胜你。将帅能够做到身先士卒,那么军队就会所向无敌。

    《军谶》说:“军队以奖赏为表象,以惩罚为本质。”赏罚分明,将领的威信就得以树立;授官得当,士卒就会心服口服;所任用的都是有才德的人,敌国就会感到害怕。
页: [1] 2 3 4 5 6
查看完整版本: 郑欣《三略》读书笔记